Morgen vindt in Franeker de belangrijkste kaatspartij van het jaar plaats. De wedstrijd is genoemd naar de commissie die haar jaarlijks organiseert: PC, van Permanente Commissie. Ik behoor (al ruim veertig jaar) tot de vaste bezoekers van het evenement en tref op It Sjûkelân – zoals de kaatsarena heet- steevast een legertje Friese schakers. Cees Banning van Kimswerd ontbreekt vrijwel nooit en vanwege zijn enorme lengte zie je hem natuurlijk niet over het hoofd. Jan Hibma van Lasker is ook een trouwe bezoeker en zo zijn er nog veel meer. Schakers dus die belangstelling hebben voor kaatsen. Maar hoe is dat eigenlijk andersom? Zijn er ook kaatsers die belangstelling hebben voor denksporten? Ja die zijn er. Meervoudig PC-koning Sjouke de Boer heeft na zijn kaatscarrière in Hartwerd (frysk)gedamd. Maar onder de kaatskoningen was ook iemand die behoorlijk bedreven was in het componeren van schaakproblemen. We hebben het dan over Marten van der Hem. In het jaarboek 2012-2013 van de Koninklijke Schaakclub Philidor (p. 99 en 100) besteedt Eddy Scholl ruimschoots aandacht aan de drievoudige PC-winnaar. Tevens zien we Van der Hem op een foto afgebeeld. Scholl citeert in het jaarboek de website van de PC en ' liegt' derhalve letterlijk in commissie, en eigenlijk in permanente commissie, wanneer verhaald wordt over de PC –avonturen van Van der Hem. En daar deugt niet zo veel van. Er worden slechts twee overwinningen beschreven terwijl Van der Hem toch echt drie keer de krans wist te bemachtigen. Bovendien worden jaartallen doorelkaar gehusseld. Zo zou de PC van 1934 in de ochtenduren enige tijd onderbroken zijn omdat het Sjûkelân vanwege een wolkbreuk door de brandweer leeggepompt moest worden. De website van de PC is hier abuis. Het beschreven voorval deed zich twee jaar later voor, dus in 1936. Van der Hem won toen samen met de Bolswarder visboer Willem Bosma de eerste prijs. Bosma werd uitgroepen tot koning omdat hij met name in de finale vele ballen tegen de gevel van de psychiatrische inrichting sloeg. Die PI stond aan de andere zijde van de weg tegenover het kaatsveld. Die inrichting is heeft de tand des tijds niet doorstaan, de kaatswedstrijd wel. En dat is zo gek nog niet.
Ik had hierbij graag een probleem van Van der Hem afgedrukt, maar kon in geen enkele database een werkstuk van zijn hand vinden. Gek, want op de site van de PC staat dat Van der Hem in diverse binnen- en buitenlandse tijdschriften publiceerde. Object van nader onderzoek derhalve maar morgen eerst op naar Franeker.  (Morgen trouwens ook een mooie foto! (HJD)